Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre 31 Aralık 2014 itibariyle Türkiye'de toplam kadın nüfusu 38.711.602 kişi olup Türkiye nüfusunun %49,8'i kadınlardan oluşmaktadır.

 

Yaş gruplarına göre kadın nüfusuna bakıldığında, en fazla kadın 30-34 yaş grubundandır.

 

 

 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre, 2014 yılında Türkiye'de 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus içerisinde kadınların istihdam oranı 26,7 olarak gerçekleşmiştir. Ülkemizde kadınların istihdam oranı Avrupa Birliği üye ülkelerine göre oldukça düşüktür. 2013 yılında Avrupa Birliği üye ülkelerinin (28 ülke) ortalama kadın istihdam oranı %58,8 iken, bu oran Türkiye'de 27,1'de kalmıştır.

 

Kadınlarda işsizlik oranı 2014 yılında ,9 iken, işgücüne katılma oranı %30,3 olarak gerçekleşmiştir.

 

 

Şekil 1:  2004-2014 yılları arası Türkiye'de kadın istihdam oranları

 

 

2004 yılında %20,8 olan kadın istihdamı oranı, yıllar itibariyle artarak 2013 yılında 27,1'e ulaşmış ve 2014 yılında azalarak 26,7'ye düşmüştür.

 

Medeni duruma göre kadın nüfusuna bakıldığında, 2013 yılı itibariyle 15 ve daha yukarı yaştaki kadınların %63,7'si evli, %23,3'ü hiç evlenmemiş, %9,3'ünün eşi ölmüş ve %3,8'inin boşanmış olduğu görülmektedir.

 

 

Şekil 2: Medeni duruma göre kadın nüfusu oranı, 2013 (15 ve daha yukarı yaş)

 

 

Doğuşta beklenen yaşam süresi, 2013 yılında Türkiye geneli için toplamda 76,3 iken erkeklerde 73,7 ve kadınlarda 79,4 yıldır. Türkiye'de genel olarak kadınların erkeklerden daha uzun süre yaşadığı görülmektedir. 

 

2014 yılında Türkiye'de 1 milyon 337 bin 504 canlı bebek doğumu gerçekleşmiş olup toplam doğurganlık hızı 2,17 olarak hesaplanmıştır. Başka bir ifadeyle; Türkiye'de bir kadının doğurgan olduğu dönem olarak ifade edilen 15-49 yaş arasında doğurabileceği ortalama çocuk sayısı 2,17'dir. Toplam doğurganlık hızı, 2013 yılında 2,10 çocuk iken 2014 yılında 2,17 çocuk olarak gerçekleşmiştir. Yaş grubuna göre doğurganlık hızı incelendiğinde ise, en yüksek doğurganlık hızı 25-29 yaş grubunda görülmüştür.

 

Ortalama ilk evlenme yaşı, 2014 yılında kadınlar için 23,7 iken erkekler için 26,9'dur. Erkek ile kadın arasındaki ortalama ilk evlenme yaş farkı ise 3,2 yaş olarak gerçekleşmiştir.

 

İntihar İstatistikleri incelendiğinde; 2013 yılında ölümle sonuçlanan intihar sayısı 3189 oldu. İntihar edenlerin %72,7’sini erkekler, %27,3’ünü kadınlar oluşturdu. Bir başka ifadeyle; 2319 erkek ve 870 kadın intiharı gerçekleşti.  Yıllar itibariyle intihar istatistiklerine bakıldığında 2009 yılında 787 kadın intihar ederken, 2010 yılında 860, 2011 yılında 801, 2012 yılında 910 ve 2013 yılında 870 kadının intihar ettiği görülmektedir.

 

Kadın intiharları yaş grubuna göre analiz edildiğinde, en fazla 15-19 yaş grubunda olduğu görülmektedir. Göze çarpan bir diğer husus ise, tüm yaş gruplarında erkeklerde daha fazla intihar geçekleşirken, 15 yaş altında kadınlar aynı yaş grubundaki erkeklere göre daha fazla intihar etmiştir. 2013 yılında 15 yaş altı toplam 85 kişinin intihar ettiği ülkemizde bu sayının 39'u erkek ve 46'sı kadındır.

 

Şekil 3: Yaş grubu ve cinsiyete göre intihar sayıları, 2013 (Kaynak:TÜİK,İntihar İstatistikleri Haber Bülteni)

 

 

Türkiye'de kadının eğitim durumu incelendiğinde; TÜİK Ulusal Eğitim İstatistikleri Veritabanı 2013 yılı sonuçlarına bakıldığında bitirilen eğitim düzeyine göre dağılım aşağıda gösterilmiştir. Buna göre en fazla ilkokul mezunu kadın olduğu görülmektedir. Okuryazar olmayan kadınların büyük kısmı 60 ve üzeri yaştaki kadınlardan oluşmaktadır. Üniversite, yüksek lisans ve doktora mezunu kadın oranı ise yaklaşık 'dur.

 

Şekil 4: Bitirilen eğitim düzeyine göre kadın nüfusu oranı

 

Kadınların ülkemizdeki statüsüne bakıldığında; 2014 yılında kamusal alanda üst düzey kadın yönetici oranı %9,4 olmuştur. Kadın hakim oranı %36,9, kadın profesörlerin oranı ise 2013-2014 öğretim yılı için %28,7'dir. Kadın polis oranı ise 5,5'dir.

 

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre; kadınlarda mutluluk oranı 2013 yılında %61,9 iken bu oran 2014 yılında %60,4'e düşmüştür. Kendi geleceklerinden umutlu olan kadınların oranı ise %74,7 olarak belirlenmiştir. Kadınları en çok aileleri ve sağlıklı olmaları mutlu etmektedir. 

 

 

-----
Zafer AĞYAR
TÜİK Uzmanı